Program “Šetam i pričam: Tragovima Kolubarske bitke“ koji Dečja kulturna geografija realizuje u saradnji sa Bibliotekom “Dimitrije Tucović“ iz Lazarevca uvrštena je u ovogodišnji program manifestacije “Dani Kolubarske bitke“ koju od 9. do 15. decembra organizuje  Gradska opština Lazarevac. Niz edukativnih šetnji za najmlađe koje ćemo održati u narednim danima započeli smo 10. decembra, kada smo ugostili učenike OŠ “Milan Rakić“ iz Mionice, izdvojeno odeljenje iz Gornje Toplice, sa nastavnicom istorije Marinom Milutinović, učiteljicom Natašom Šujdović i pedagogom Valentinom Maksimović, kao i đake OŠ “Dule Karaklajić“ iz Lazarevca sa nastavnicom istorije Katarinom Milinović.

Prateći mapu, obišli smo mesta u gradu koja čuvaju uspomenu na Kolubarsku bitku: Spomenik srpskom ratniku ispred Biblioteke, Predah ratnika u glavnoj ulici i Crkvu Svetog Dimitrija sa spomen-kosturnicom.

VELIKI RAT I JOŠ VEĆI LJUDI: ISTORIJSKI OSVRT

Susret u Biblioteci započeli smo činjenicama o najznačajnijoj bici sa početka Velikog rata. Razgovarali smo o poznatim ličnostima koji su učestvovali u borbama na Kolubari i obroncima Maljena i Suvobora –  Živojinu Mišiću, Dimitriju Tucoviću, Milunki Savić, hiljadu i trista kaplara ali i svim srpskim ratnicima koji nisu ostali upamćeni po imenima ali jesu po velikoj hrabrosti, borbenosti i odlučnosti da brane slobodu i domovinu.

“NE DAM OVO HLEBA NA DLANU“ (V. POPA)

O tome da rat nikog ne štedi i da u njemu posredno ili neposredno učestvuju svi, razgovarali smo dok smo degustirali tain – vojni hleb od ražanog brašna iz domaćinstva Vanje Borić. Poznato je da su sa samo nekoliko zalogaja ovog hleba srpski vojnici mogli dugo da zavaraju glad u danima teških borbi i povlačenja pred neprijateljem. Oni su napuštali svoje kuće noseći tain koji su im umesile majke, žene i sestre, često zavetovani da taj prvi tain, ponet od kuće, ne jedu. Tako je hleb za srpskog vojnika bio mnogo više od hrane – bio je jedina veza sa napuštenim ognjištem i porodicom i u najtežim trenucima izvor snage i nade da će se kućama vratiti živi.

VELIKE ŽENE IZ VELIKOG RATA

O srpskim ženama koje su se odvažile da krenu na front, uglavnom kao bolničarke a retke kao ratnice, razgovarali smo marširajući za glumicom Anom Ćuk, maskiranom u Milunku Savić. Ana nam je otkrila zašto je najodlikovanija žena u istoriji ratovanja na regrutaciju otišla prerušena u muškarca, da se u Kolubarskoj bici istakla kao bombaš i dala nam domaći zadatak da saznamo ko su bile Sofija Jovanović i Flora Sends.

Svoju omiljenu slikarku, Nadeždu Petrović, koja je prekinula uspešnu karijeru u Evropi i vratila se u Srbiju, u Valjevsku bolnicu, jer je smatrala da joj je u ratu mesto pored svog naroda – predstavila je Emilija Đurović.

SPOMEN-KOSTURNICA U LAZAREVCU: POKLON JUNACIMA SA KOLUBARE

Nakon što smo zastali pokraj dva spomenika srpskom vojniku, šetnju smo nastavili do Crkve Svetog Dimitrija sa spomen-kosturnicom. Sa sveštenikom Vladimirom Dimitrijevićem obišli smo najpre crkvu a potom i spomen-kosturnicu.

Pričom o najvećim hrišćanskim vrednostima kojima nas hram u kome su zajedno sahranjeni neprijatelji uči   – o ljubavi i praštanju, završili smo šetnju a za domaći zadatak svima smo ostavili da sa roditeljima posete i druge lokacije ucrtane na mapi i nastave istraživanje porodične, lokalne i nacionalne istorije koje smo načeli.